Stanisław Szarmach urodził się 12 listopada 1897 roku w Lipach w powiecie kościerskim w rodzinie Marianny i Jakuba Szarmachów. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. Ukończył skrócony kurs w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Grudziądzu. Jako absolwent Seminarium Nauczycielskiego w Kościerzynie w 1922 roku otrzymał posadę kierownika Szkoły Podstawowej w Dzierżążnie. Początki pracy były bardzo trudne. Stanisław Szarmach pełnił funkcję dyrektora, nauczyciela a zarazem woźnego. Bardzo szybko rodzice jak i dzieci polubili swojego profesora. Stanisław Szarmach był wielkim patriotą, swą wiedzę z wielkim oddaniem przekazywał uczniom. W szkole poznał nauczycielkę, Łucję Rynkowską. Pobrali się w 1937r. W sierpniu 1939 r. Stanisław Szarmach został skierowany do Ośrodka Zapasowego 16. dywizji piechoty w Radomiu. Brał udział w walkach z agresorem niemieckim jako oficer Zgrupowania „Radom”. Oddział Stanisława Szarmacha wycofywał się na wschód, aby dotrzeć do Rumunii lub Węgier. W rejonie Biłgoraju dowództwo zgrupowania przyjęło warunki radzieckie złożenia broni. Zgodnie z umową mieli otrzymać dokumenty. Rosjanie nie dotrzymali w pełni warunków, gdyż tylko szeregowi zostali zwolnieni. Oficerów wzięto do niewoli.
W 1943 r., gdy Niemcy rozpoczęli prace ekshumacyjne w lesie katyńskim, wśród pomordowanych odnaleziono ciało Stanisława Szarmacha, przy nim zaś osobiste pamiątki – list w języku niemieckim wysłany z Dzierżążna oraz list w języku polskim od żony. Stanisław Szarmach został zamordowany prawdopodobnie 16 kwietnia 1940 r. Jego nazwisko z numerem „22” zapisane na modłę rosyjską – Szarmach Stanisław Jakubowicz, urodzony w 1897 r., znalazło się tego dnia na liście przeznaczonych do rozstrzelania jeńców z obozu w Kozielsku. Na liście katyńskiej został oznaczony numerem 13657.
Po wojnie nazwisko Stanisława Szarmacha znalazło się na tablicy upamiętniającej nauczycieli pomordowanych przez hitlerowców w latach II wojny światowej. Obelisk wraz z tablicą powstał w czasach PRL. Był to widoczny w przestrzeni publicznej ślad uprawianego „kłamstwa katyńskiego”. Pod koniec lat 80 XX w. profesor Marian Szarmach – syn Stanisława – zwrócił się do władz miasta Kartuzy o dopisanie przy nazwisku ojca słowa „Katyń”. Po wielu perturbacjach napis został dodany. Obecnie jednak znajduje się w tym miejscu inna tablica. W 2011 r. w Zespole Kształcenia i Wychowania w Dzierżążnie odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą Stanisławowi Szarmachowi, a 16 kwietnia 2024 przy szkole został posadzony dąb pamięci o nr 00486/07075/WE/2024. Przedsięwzięcie odbyło się w ramach programu IPN „KATYŃ…OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA”.